Demervallei

Win-win in de Demervallei: minder overstromingsrisico én minder verdroging

De Demervallei is erg gevoelig voor overstromingen, maar kampt tegelijk met verdroging in de zomer. Met het Sigmaplan werken we aan een oplossing. We geven de Demer meer ruimte en versterken de band tussen de rivier, de natuur en de mensen.

Cluster Demervallei omvat volgende deelprojecten:

Vinkenberg, Demerbroeken, Laarbeek-Motte, Testelt-Langdorp, Amerbeemd, Demermeanders, Laakvallei, Rechteroever Werchter

Projectnaam
Demervallei
Oppervlakte
2.851 hectare
Regio
Demervallei
Gemeente
Langs de Demer: Scherpenheuvel-Zichem, Diest, Begijnendijk, Aarschot, Rotselaar en Werchter Langs de Laak: Begijnendijk, Rotselaar en Tremelo
Duurtijd
2012-2030
Rivier
Demer
Ingreep
Bressen en dijken - herstel van meanders (natuurlijke waterberging) - aanleg van drempels
Overstroming juli 2021, ©Wim Robberechts
Image

In het Sigmaplan verdelen we de vallei in 8 zones, samen goed voor 2.500 hectare projectgebied.

We voeren verschillende dijkwerken uit en verbinden tientallen meanders opnieuw met de rivier. Her en der leggen we ook kleine drempels op de bodem, zodat het water terug door de meanders kan stromen. Daarnaast herstellen we de winterbedding op bepaalde plaatsen. Dat is het deel van de rivier dat in de winter onder water komt te staan.

Als alles gerealiseerd is en alle 28 meanders weer aangesloten zijn op de rivier, zijn de waterveiligheid en het zelfzuiverend vermogen van de Demer sterk verhoogd.

Bescherming tegen wateroverlast

In de Demervallei creëren we maar liefst 2.000 hectare ruimte om water op te vangen. We sluiten 28 meanders terug aan op de Demer. Meanders zijn natuurlijke bochten van de rivier. Ze zorgen voor dynamiek en leven in het water, geven de rivier een natuurlijk karakter en helpen bij zware regenval het water bufferen. Zo vermijden we wateroverlast voor de bewoners van de vallei. Doordat de meanders minder diep zijn dan de Demer, stuwen ze het water ook omhoog. Dat helpt de verdroging tegengaan in de zomer.

Een thuis voor vele dieren

Dankzij de heraansluiting van de oude meanders ontstaat er een riviervallei met waardevolle natuur. We hopen hier zeldzame gasten zoals de bever, de roerdomp en de kwartelkoning te verwelkomen.

Een oplossing voor verdroging

Door kleine drempels te leggen in de rivier, verhogen we het waterpeil in de Demer én het grondwaterniveau. Door de diepte van de rivierbedding staat het water in de Demer in droge periodes lager dan het grondwater. Dat zorgt voor een aanzuigend effect: het grondwater stroomt dan naar de Demer, waardoor landbouw- en natuurgebieden verdrogen. Om dat te voorkomen, plaatsen we aan de ‘ingang’ van elke Demermeander een drempel over de hele breedte van de bedding. Die zorgt in droge periodes voor een hoger waterpeil, waardoor het grondwater minder sterk daalt. Bij zware neerslag stroomt het water gewoon over de drempel. Die vernatting geeft de natte natuur in de vallei weer alle kansen.

Door de Demer terug gedeeltelijk in zijn natuurlijke loop te laten stromen en de oevers natuurvriendelijk in te richten, creëren we een thuis voor Europees beschermde diersoorten, zoals de bittervoorn en de ijsvogel. Zo helpen we de Europese natuurdoelen te realiseren.

LIFE-project Belini: inrichtingswerken in Vinkenberg

LIFE-project Narmena en Blue Deal: sanering van de Hulpe-Winterbeek en Kloosterbeemden

 

Lokale partners

De Vlaamse overheid, de provincie Vlaams-Brabant en de gemeenten Diest, Scherpenheuvel-Zichem, Aarschot, Begijnendijk, Tremelo en Rotselaar werken samen om de Demervallei nieuw leven in te blazen en het overstromingsrisico te beperken. Er is ook regelmatig overleg met natuurverenigingen, landbouworganisaties en buurtbewoners.

  • 2012

    Principiële beslissing integraal uitvoeringsprogramma Demervallei   

  • 2016

    Milieueffectenrapport goedgekeurd

  • 2017 - 2018

    Plaatsing Demerpoorten (Betekom, Langdorp, Werchter, Diest en Scherpenheuvel-Zichem)

  • 2018

    Aanleg kanohelling in Langdorp, Zichem en Diest

  • 2019

    Start aantakking meanders

  • 2020

    Kanonetwerk geopend door ministers Weyts en Peeters

  • 2021 - 2022

    Bouw vistrap (Aarschot)

  • 2022

    Start werken Kloosterbeemden

Gerelateerd nieuws

  • Kloosterbeemden in 2023, ©Vilda
    Lees verder
    Persbericht

    Kloosterbeemden krijgt rietmoeras, wandellus en uitkijktoren

    12 maart 2024

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Samenwerking in de Demervallei had wel degelijk een impact op de wateroverlast van begin januari.

    1 februari 2024

    Lees verder Lees verder
  • Demervallei_Rommelaar
    Rommelaar, Demervallei
    Lees verder
    Persbericht

    Openbaar onderzoek omgevingsvergunning heraansluiting meanders tussen Amerstraat en Rommelaar

    15 januari 2024 - 13 februari 2024

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Kloosterbeemden onderdeel van grootste saneringsoperatie

    13 november 2023

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Openbaar onderzoek omgevingsvergunning deelgebied 6 Demermeanders

    16/19 oktober – 14/17 november 2023 

    Lees verder Lees verder
  • Meander Rotselaar
    Lees verder
    Persbericht

    Aangesloten meanders geven riviernatuur zuurstof

    11 januari 2023

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    WATERWEGENFORUM 2022 ‘HOOG TIJ’D voor ons klimaat’

    25 november 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Propere Winterbeek biedt nieuwe kansen voor de natuur

    4 oktober 2022

    Lees verder Lees verder

Projecten Sigmaplan

mail

Op de hoogte blijven?
Schrijf je nu in op de nieuwsbrief.

Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws over het Sigmaplan? Schrijf je dan in voor de digitale nieuwsbrief.

Schrijf me in voor de nieuwsbrief

help_outline

Nog vragen?
Contacteer ons.

Heb je nog een vraag of opmerking? Neem dan contact met ons op en we helpen je zo snel mogelijk verder.

Ga naar contact