Baggerwerken tussen Heusden en Melle afgerond

Tot aan de sluis van Gentbrugge staat de Schelde onder invloed van de getijden van de Noordzee. Tussen Gentbrugge en Melle was de rivier echter sterk verzand. Die combinatie maakte de wijde omgeving van de Schelde in die regio kwetsbaar voor overstromingen. Sinds oktober 2012 voerde W&Z baggerwerken uit om de afwatering van de rivier weer vlotter te laten verlopen. De werken verliepen in twee fasen. In de eerste fase (oktober 2012-augustus 2013) werd de zone tussen de aansluiting van de Ringvaart in Melle en de Scheldebrug van Heusden aangepakt. Voor de tweede fase (november 2014-juni 2015) werd gebaggerd tussen die brug en de E17. In elke fase werd ongeveer 100.000 kubieke meter baggerspecie uit de Scheldebedding gehaald.

Baggerspecie als duurzame bouwstof

Die baggerspecie kreeg een tweede leven in het gecontroleerde overstromingsgebied Vlassenbroek in Dendermonde. Daar werd de specie gebruikt als bouwstof voor de dijken. W&Z en aannemer Envisan (onderdeel van de Jan De Nul Group) ontwikkelden een innovatieve techniek om de specie geschikt te maken als bouwstof. Door de specie te vermengen met een speciale toeslagstof wordt ze sterk, ondoordringbaar en geschikt om mee te bouwen. W&Z paste de techniek voor het eerst toe bij de aanleg van de compartimenteringsdijk in Vlassenbroek en ontving daarvoor 800.000 euro subsidie van het Interreg IVA 2 zeeën programma van de Europese Commissie. Hans Quaeyhaegens van W&Z: “De 100.000 kubieke meter specie uit de eerste baggerfase hebben we verwerkt in een 800 meter lange compartimenteringsdijk, die het overstromingsgebied opdeelt in een noordelijk en zuidelijk deel.”

Duizend vrachtwagenritten minder

Metingen in 2013 en 2014 toonden aan dat de dijk even stevig is als een dijk die uit traditionele bouwstoffen wordt opgetrokken. Daarom werd de nieuwe techniek ook toegepast in de ringdijk rond het overstromingsgebied. Daarvoor werd de baggerspecie uit de tweede fase gebruikt. “Deze techniek laat ons toe om elke fractie baggerspecie te hergebruiken. Tegelijk verkleinen we onze ecologische voetafdruk. Het transport verloopt immers grotendeels over het water. Zo bleven de omliggende dorpen van meer dan twintig duizend vrachtwagenritten bespaard.”, aldus Quaeyhaegens. De innovatieve verwerkingstechniek is ideaal voor baggerspecie die weinig of fijnkorrelig zand bevat. “Voor de zandrijke specie uit bijvoorbeeld de Durme passen we een andere techniek toe. Daar scheiden we het zand eerst af uit de specie en vervolgens laten we het drogen.”

Noodzakelijk waterbeheer

Aangezien de werkzaamheden uitsluitend in goede weersomstandigheden konden worden uitgevoerd, kreeg W&Z de toestemming om in de voorjaarsperiode te baggeren. De voorbije jaren is dit rimpelloos verlopen, maar dit voorjaar werden de onderhoudsbaggerwerken meermaals op de korrel genomen. Critici verwezen onder meer naar de broedperiode van verschillende watervogels, die samenviel met de baggeractiviteiten. W&Z heeft begrip voor deze gevoeligheden maar nam voldoende voorzorgsmaatregelen om broedende watervogels niet te verstoren, onder meer door het respecteren van een bufferzone tussen de rietkragen en het baggertuig. Onafhankelijke experts van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek hebben meerdere terreinbezoeken aan de werkzone gebracht en stelden vast dat er geen betekenisvolle verstoring is opgetreden.