Met een vlottend broedeiland wil vzw Durme in het Oost-Vlaamse Paardeweide lepelaars verleiden om er te nestelen. De zeldzame witte steltloper doet de Kalkense Meersen al enkele jaren aan, maar verder dan flirterig baltsgedrag kwam het nog niet.

Het beloven spannende weken te worden voor vzw Durme, de regionale natuurvereniging die door Waterwegen en Zeekanaal NV is aangesteld als beheerder van Paardeweide. Elke lepelaar die nu uit het warme Zuiden komt aanvliegen, zou wel eens een blijver kunnen zijn. Midden februari liet de organisatie haar nieuwe trekpleister te water in het rietatol van Paardeweide: een vlot waarop de lepelaar zijn liefdesnestje mag bouwen. Het ponton bestaat uit kunststoffen blokken en is bedekt met takken, gras en riet. “Het aantal lepelaars stijgt hier jaar na jaar, maar nestgelegenheid was er nog niet. Daar brengen we met dit broedponton hopelijk verandering in”, zegt Michaël Crapoen van vzw Durme.

Ongestoord broeden

Herkennen doe je de lepelaar aan zijn langwerpige, lepelvormige snavel met een geel uiteinde, aan zijn witte verenpak en zijn gracieuze vlucht. In Vlaanderen is de steltloper veelal een doortrekker. Enkel in Het Zwin, De Blankaart (Diksmuide), het achterland van de Haven van Zeebrugge en de Verrebroekse Plassen zijn er de voorbije jaren broedparen gespot. “De lepelaar maakt een duidelijke nestkeuze: in struikgewas langs oevers, in rietkragen of op moeilijk te bereiken eilandjes. Gebieden waar de vogel ongestoord kan broeden, zijn in Vlaanderen bijzonder schaars”, zegt Dominiek Decleyre van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB).

Lepeltje lepeltje

Paardeweide is een troefkaart voor de lepelaar, menen vzw Durme en het ANB. “Het rietatol van dit gebied is rijk aan vis, dankzij een vistrap tussen de Schelde en de waterlopen in het gebied. Ook andere hapjes, zoals kreeftjes en steurgarnalen, krioelen in het rond. Daarnaast is het waterpeil aan de lage kant, wat de lepelaar erg op prijs stelt”, vervolgt Decleyre. “Sinds de lente van 2014 zagen we elk jaar steeds meer lepelaars pleisteren in Paardeweide. Alleen bleef het bij foerageren en licht baltsgedrag. De vogels geven elkaar dan takjes door. Dat gedroomde nest kwam er nog niet.”

 Vlottend waterpeil

Omdat het rietatol middenin een gecontroleerd overstromingsgebied ligt – dat midden januari nog in actie trad tijdens het stormtij – gaat vzw Durme, gesteund door de provincie Oost-Vlaanderen, inventief te werk. Crapoen: “Een ponton als dit is voor de lepelaar nog nooit eerder gebruikt. Het is verankerd, maar stijgt wel samen met het waterpeil wanneer het overstromingsgebied in werking treedt. Voor de visdief, een kleine stern, gebruiken we dit soort vlotten al op het Donkmeer in Berlare en in Paardeweide. Of ook de lepelaar toehapt, weten we misschien al binnen enkele weken.”

Zelf speuren?

Benieuwd of de lepelaar nu wel aan het broeden slaat? Vanop de overloopdijk aan de Schelde heb je een uitstekend zicht op Paardeweide. Het rietatol ligt in het oostelijke deel van dit natte natuurgebied, vlakbij de gemeente Berlare. Ga zeker eens een kijkje nemen. Het broedeiland ligt ongeveer een honderdtal meter van de dijk verwijderd, dus vergeet je verrekijker niet!

Met vragen over het natuurbeheer in Paardeweide of het broedponton kun je terecht bij donk@vzwdurme.be.