Durme binnenkort weer aangepakt

Na de paasvakantie staat een tweede ronde op het programma voor de Durme. Ook deze keer zullen omwonenden daarvan weinig hinder ondervinden. De waterweg brengt het gebaggerde materiaal naar de eindbestemming. Fietsers en voetgangers krijgen duidelijke informatie over toegankelijkheid van de Mirabrug.

Werken aan duurzaam rivierherstel

Het is duidelijk, verzanding doet de Durme geen goed en niets doen is geen optie. Daarom bestaat er een omvattend plan met verschillende ingrepen om de rivier beter te beveiligen én tegelijk de natuur te herstellen. De geplande baggerwerken over het hele traject van de Durme zijn maar één maatregel naast de aanleg van nieuwe gecontroleerde overstromingsgebieden of opnieuw ruimte te geven aan de rivier via wetlands of ontpoldering.

Gefaseerd werken voor een veiligere Durme

Het baggeren ging in mei 2012 van start, aan de monding van de Durme in de Schelde. De eerste fase in Hamme, Temse en Waasmunster is intussen afgerond.

Vanaf 22 april 2014 wordt er in Waasmunster – tussen de Mirabrug en de Waasmunsterbrug − nog eens 435 000 m³ zand gebaggerd. Het zand wordt per schip over de Durme en de Schelde afgevoerd naar Moerzeke, waar het zal dienen voor de aanleg van de ringdijk rond het overstromingsgebied Wal-Zwijn.

Mirabrug: duidelijke signalisatie

Tegelijk met de start van de werken, zal de beweegbare Mirabrug opnieuw bediend worden voor met zand geladen schepen. Waterwegen en Zeekanaal voorziet voldoende informatie over toegankelijkheid via verschillende borden en kanalen.

De beweegbare brug zal vooral open zijn twee uur vóór en gesloten zijn twee uur na hoogwater. Als je zelf eens wil berekenen wanneer het hoog- of laagwater is aan de Mirabrug, reken dan één uur bij het voorziene hoogwater in Antwerpen. De getijtafels van de Schelde en zijrivieren kan je vrij raadplegen op de website www.vlaamsehydrografie.be.

Maar raadpleeg liever de dynamische verkeersborden van W&Z aan de toegangswegen naar de Mirabrug. Wanneer de brug zal openen, zullen die oplichten. Zo willen we wandelaars en fietsers niet voor een gesloten brug laten staan. Als je even niet langs de Mirabrug kan, stap of fiets dan liever via de nabijgelegen Rijksweg N41.

Rondom de Mirabrug is meer te zien dan baggerwerken

De baggerwerken zijn uiteraard niet het enige wat je in de omgeving van de Mirabrug kan zien. De meeste mensen in Waasmunster weten dat de brug zelf een monument is waar zich een aantal bijzondere scènes afspeelden doorheen de 20e eeuw. Maar ook de omgeving van de brug is bijzonder.

Er is een wandelroute (7,5 km) die start aan de brug waarmee je het natuurgebied Den Bunt kan binnen wandelen. Daar is bijzondere getijdennatuur te zien, ontstaan uit het spel eb en vloed. De slikken en schorren die zich daar ontwikkelen zijn behoorlijk zeldzaam in Europa. Als je dus langs het jaagpad gaat fietsen, joggen of wandelen, vergeet dan niet even stil te staan bij zoveel natuurpracht.

De Mirabrug, méér dan een Durmeverbinding

De Mirabrug is meer dan een vaste verbinding van de wijk Koolputten met Hamme. Niet alleen ziet de brug er bijzonder uit, er zit ook een bijzondere geschiedenis aan vast. Ze is vooral onlosmakelijk verbonden met het collectieve geheugen van veel Vlamingen ouder dan veertig.

De opmerkelijke driedelige constructie vormde in 1971 het toneel van de verfilming van het boek De teleurgang van de Waterhoek van Stijn Streuvels en Fons Rademakers. De film was in die tijd een commercieel succes, niet in het minst door de glansrollen van Jan Decleir en Willeke van Ammelrooy. Meer nog, de film zou de bloeiperiode van de Nederlandse film inluiden. Achteraf beschouwd, zou die film volgens de regisseur Paul Verhoeven, mensen doen beseffen dat Nederlandse films ‘artistieke diepgang’ kunnen hebben.

Die diepgang had weinig te maken met de diepe waters van de Durme of artistieke blik van ‘Willeke’ die vanop de brug naar Waasmunster staarde. Vooral het scenario van Hugo Claus met toen nog ongeziene blootscènes konden door het grote publiek gesmaakt worden. Of de film in de omgeving zelf ook zo’n diepe indruk naliet, weten we niet, maar ze heeft wél haar naam nagelaten.

De twee steracteurs van de film Mira, of de teloorgang van de Waterhoek waren dan ook uitstekend gecast om begin 2003 de restaureerde Mirabrug plechtig in te huldigen.

De Durme maakt een brug met een monumentaal verleden

De verbinding van Waasmunster met Hamme bestaat al langer dan ons eigen landje. Onder de vorm van een houten hefbrug, werd ze in 1827 voor het eerst in gebruik genomen. De brug met de kenmerkende drieledige metalen structuur zoals we nu kennen, is een product van de eeuwwisseling. Bijna zestig jaar reed een tram over de brug, eerst de lijn Hamme-Temse en daarna moest ze Hamme met Linkeroever verbinden. Een tijd lang maakte ze deel uit van de N60 maar afgelopen twee decennia is de brug enkel nog te voet of met de fiets toegankelijk.

Sinds 1900 onderging de hefbrug uiteraard al meerdere opknapbeurten. Na de eerste wereldoorlog was de brug aan volledige vervanging toe. Dat was nodig omdat de omwonenden hun eigen brug opgeblazen hadden; een wanhoopspoging om de zware Duitse tanks tegen te houden. Tevergeefs, want de bezetters hadden de verbinding nodig en bouwden een nieuw vast metalen middengedeelte. Ze lieten daarbij niet na om in de pijlers de initialen van de Duitse keizer te verwerken.

Na de oorlog werd het draaimechanisme hersteld, nog werkzaam tot lang na de Tweede Wereldoorlog. In het begin van de jaren 1980 had de draaibrug zijn beste tijd gehad, ze was niet meer te sluiten en bleef geruime tijd open staan. De vergane glorie van de Mirabrug bleef gelukkig niet onopgemerkt. Sinds 1991 wordt dit bouwkundig erfgoed beschermd als monument.

De afdeling Zeeschelde stond aan het begin van deze eeuw in voor de meest recente renovatie van de Mirabrug. Om verzanding van het draaimechanisme te voorkomen, moest de hele brug verhoogd worden. Het resultaat is een uitzonderlijk stukje vakwerk dat meer dan honderd jaar bewaard bleef.