Gecontroleerd overstromingsgebied Polder van Lier: start werken op 2 maart

Dit voorjaar starten de werken om het overstromingsgebied Polder van Lier een grondige update te geven: er komt een grotere uitwateringssluis en er worden in een latere fase wetlands gecreëerd. De Lierse regio is van oudsher gevoelig voor overstromingen. Het waterpeil op de Beneden-Nete stijgt en daalt met de getijden, wat de omgeving kwetsbaar maakt bij stormtij (een combinatie van springtij en een noordwesterstorm). Dan krijgt de Beneden-Nete vaak meer water te slikken dan ze aankan. In de jaren 80 werd het gecontroleerd overstromingsgebied Polder van Lier aangelegd, in het kader van het oorspronkelijke Sigmaplan. Het overstromingsgebied bergt overtollig water bij stormtij en vermindert de druk op de dijken waardoor de kans op wateroverlast afneemt.

Grotere uitwateringssluis

In een eerste fase krijgt het overstromingsgebied Polder van Lier een grotere uitwateringssluis. De nieuwe sluis zal het gebied vlotter laten leegstromen nadat het water uit de Beneden-Nete heeft opgevangen. Zo is het overstromingsgebied sneller klaar om bij een volgend stormtij opnieuw water te bufferen. Een stormtij kan immers verschillende hoogwaterpieken met zich meebrengen. Tijdens het stormtij van storm Ciara van 9, 10 en 11 februari bijvoorbeeld waren er drie hoge pieken na elkaar. Bij nog hevigere stormen met opeenvolgende pieken zou het overstromingsgebied niet tijdig leeg kunnen lopen, waardoor het onvoldoende water kan opvangen bij een volgende piek en de stormvloedgolf zich verder doorzet naar Lier.

Meer kansen voor natuur

Na de realisatie van de infrastructuurwerken aan het overstromingsgebied worden kansen gegeven aan de natuur. De bestaande grachten worden breder en dieper gemaakt en er worden nieuwe grachten gegraven. In het voorjaar en de zomer blijft Netewater door het gebied stromen en creëren we een vernatting. Daardoor ontstaat natte natuur (‘wetland’) met open water en riet. Wetlands filteren het water en geven het waterleven op die manier een boost. Ze trekken heel wat zeldzame planten- en diersoorten aan, zoals het porseleinhoen en de roerdomp. De beperkte hogere grondwaterstand in het voorjaar en de zomer in het overstromingsgebied zal geen wateroverlast daarbuiten veroorzaken, want de omliggende woonwijken liggen aanzienlijk hoger.

Wetlands zijn niet alleen mooi, ze houden ook veel regenwater vast in natte periodes. Dat water geven ze mondjesmaat weer af als het droger wordt. Die sponsfunctie komt van pas in de strijd tegen wateroverlast én tijdens periodes van droogte, zoals vorige zomer.

Tijdelijke hinder

Als voorbereiding op de werken en de toekomstige invulling als wetland-gebied moet de werfzone vrijgemaakt worden. Dat gebeurt door bomen en struiken weg te halen. De afvoer van het grondverzet gebeurt zoveel mogelijk via transport over het water. Op die manier zijn er minder vrachtwagens nodig en wordt de overlast voor de omwonenden zo beperkt mogelijk gehouden. De geplande werken worden uitgevoerd door aannemer Ghent Dredging in opdracht van waterwegbeheerder De Vlaamse Waterweg nv en zullen ongeveer twee jaar duren. Tijdens de werken zal de Netedijk tijdelijk afgesloten zijn. Er wordt een omleiding voorzien via de Ouderijstraat, aan de buitenzijde van het overstromingsgebied.  

Tijdens de renovatie behoudt de Polder van Lier haar functie als overstromingsgebied. De Polder kan gedurende de hele werkperiode overtollig rivierwater blijven opvangen. De sluizen worden bovendien uitgerust met een flexibel systeem waarmee het waterpeil in het overstromingsgebied eenvoudig kan worden aangepast.

Onderdeel groter geheel

De werken kaderen in het Sigmaplan, dat Vlaanderen beschermt tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren en tegelijk inzet op natuurontwikkeling. Met het plan wapenen we ons ook tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Het moet ons ook in de toekomst beschermen tegen grotere en meer frequente stormen. Bovendien kan het ook helpen om de droogteproblematiek (denk maar aan de afgelopen droge zomers) te verminderen. Het Sigmaplan wordt uitgevoerd door De Vlaamse Waterweg nv en Natuur en Bos van de Vlaamse overheid.