Nieuwe Demerbocht feestelijk ingevaren

De Demer werd enkele decennia geleden rechter getrokken door meanders af te sluiten, waardoor de rivier minder ruimte kreeg om te stromen en het overstromingsgevaar toenam. Met het Sigmaproject Demervallei sluiten we tientallen afgesneden bochten tussen Diest en Werchter opnieuw aan op de rivier. Zo ontstaat er extra stroomruimte en kunnen hoge waterpeilen op de Demer beter opgevangen worden. Meteen ontstaat ook een afwisselender landschap.

Waterveiligheid en recreatie gaan hand in hand

Minister Ben Weyts: “Met dit project halen we de Demer uit haar strakke keurslijf en herenigen de rivier met haar historische meanders. Zo maken we de hele omgeving veiliger, maar we maken het ook mens en dier naar hun zin. Door de Demer weer meer in haar natuurlijke loop te laten stromen en oevers natuurvriendelijk in te richten, krijgen verschillende zeldzame diersoorten het naar hun zin in de vallei. Als minister van Toerisme vind ik het fijn dat mensen de Demervallei opnieuw zullen kunnen verkennen per kajak of kano. Als minister van Dierenwelzijn juich ik toe dat kwetsbare vogel- en vissoorten een betere leefomgeving krijgen.”

Boost voor de natuur

De ingrepen van het Sigmaplan hebben ook een weldadig effect op de verdroging van de vallei. Minister Koen Van den Heuvel: “Rond de meanders plaatsen we drempels in de rivierbedding. Die drempels doen in droge periodes zowel het rivierpeil als het grondwaterpeil stijgen. Op die manier krijgt de riviernatuur in de vallei, die al jaren met een droge ondergrond en een verschraling van de biodiversiteit kampt, een natte injectie.”

Bart Nevens, gedeputeerde waterlopen bij de provincie Vlaams-Brabant: “Ook het provinciale waterbeleid zal wel varen bij de maatregelen van het Sigmaplan, in het bijzonder door de drempels die in de Demer komen. De bestaande vismigratieknelpunten ter hoogte van de monding van verschillende zijlopen in de Demer kunnen gemakkelijker verholpen worden, omdat het hoogteverschil dat de vissen moeten overwinnen kleiner wordt. Vervolgens kunnen we ook inzetten op het ecologische herstel van die zijlopen.”

Meer dan meanders herstellen

In de projectzone Vinkenberg, waar we de eerste meander aangesloten hebben, staan nog andere maatregelen op de planning. Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv: “De omliggende oevers van de eerste meander in Vinkenberg richten we over een afstand van 500 meter in op een natuurlijke manier. Voor de oever werpen we een ‘schor’ op, een lage ‘vooroever’, die de oever en de dijk beschermt tegen het stijgende water. Rond de meander leggen we ook een nieuwe dienstweg aan. Rond de laagst gelegen woningen in de buurt bouwen we een veiligheidsdijkje.”

Europese steun

De werken in Vinkenberg kaderen in het Europese LIFE-project Belini. Met dat project bundelen acht Belgische partners de krachten om de waterkwaliteit in het Zenne-, Dijle- en Demerbekken te verbeteren. Ze nemen tal van maatregelen die bijdragen tot een verbeterde biodiversiteit en die het overstromingsrisico beperken. Het project in Scherpenheuvel-Zichem en Diest dient als testcase voor de andere Demermeanders die we nog zullen aansluiten.

LIFE Belini wordt uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie binnen het LIFE Integrated Projects-programma.