Op 9 april vond een dijkbreuk plaats bij een suikerraffinaderij in de buurt van het Franse Cambrai. Daarbij kwam een grote hoeveelheid bezinksel terecht in de Schelde. Daardoor kan het zuurstofgehalte in het water naar nul zakken, met zware gevolgen voor het waterleven. De Vlaamse Waterweg nv, Natuur en Bos en de Vlaamse Milieumaatschappij zetten alles op alles om de vervuiling in de Schelde te bestrijden. De Sigmagebieden krijgen te maken met de 'staart' van de verontreiniging en dragen hun steentje bij om het water te zuiveren.
Het bezinksel verplaatste zich van Frankrijk via Wallonië naar Vlaanderen. Zodra we in Vlaanderen kennis kregen van de nakende vervuiling nam De Vlaamse Waterweg nv meteen het initiatief voor maatregelen om de impact van de vervuiling op het watersysteem te beperken in samenwerking met het Natuur en Bos van de Vlaamse overheid en de Vlaamse Milieumaatschappij.
Zuiverende functie gecontroleerde overstromingsgebieden
De staart van de verontreiniging zal terecht komen in de Boven-Zeeschelde, waar de gecontroleerde overstromingsgebieden met gereduceerd getij (GOG-GGG’s) zich bevinden. De GOG-GGG's fungeren als reusachtige biologische filters en zullen mee helpen om het water te zuiveren. GOG-GGG’s zijn overstromingsgebieden uitgerust met speciale sluizen, waar dagelijks op het ritme van het getij Scheldewater in- en uitstroomt. De GGG’s Bergenmeersen (Wichelen), Lippenbroek (Hamme) en Polders van Kruibeke zullen extra zuurstof in het Scheldewater brengen.
Vooral de sluizen waarlangs het Scheldewater de overstromingsgebieden binnenstroomt, zullen voor extra beluchting zorgen. Maar ook de grote wateroppervlakte in de gebieden maakt dat het water er meer zuurstof uit de lucht kan opnemen. Algen, waaronder de kiezelwieren, brengen zeker bij mooi weer extra zuurstof in het water. In GOG-GGG’s, ontpolderingen en de natuurlijke slikken en schorren in de Zeeschelde krijgen algen meer licht, waardoor hun efficiëntie hier het grootst is.
Maatregelen om vissterfte te beperken
Om te bepalen waar de vervuiling zich bevindt en hoe snel ze zich verplaatst, zijn er op verschillende plaatsen zuurstofmeters van de Vlaamse Milieumaatschappij in de Schelde geplaatst. Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir: “Die toestellen meten constant het zuurstofgehalte in het water. Dat laat toe om de resultaten online in real time op te volgen. Op basis daarvan kunnen de waterbeheerders gepaste maatregelen nemen om de vervuiling die men in Frankrijk veroorzaakte zo sterk mogelijk in te dijken.”
Daarnaast zijn op een aantal strategische plaatsen ‘beluchters’ in het water geplaatst. Als het zuurstofgehalte in het water daalt, pompen die beluchters opnieuw zuurstof in het water. Op die manier hopen de waterbeheerders vissterfte te beperken. De maatregelen worden bijgestuurd en geëvalueerd naarmate de vervuiling zich verspreidt. Dankzij de goede samenwerking met de lokale brandweerzones, Aquafin en de civiele bescherming werden er bijkomend nog extra, grote beluchters ingezet om de sterfte van vissen en andere waterorganismen zoveel als mogelijk te beperken.
Via kanaal Gent-Terneuzen naar Westerschelde
De vervuiling is zodanig vermengd met het water dat ze niet zomaar opgeschept of ingedamd kan worden. Minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters: “We beseffen dat de situatie ernstig is, en we houden de vinger aan de pols. Samen met De Vlaamse Waterweg nv doen we het nodige doen om de watervervuiling verder te bestrijden. We zetten alles op alles om de meest kwetsbare watersystemen te sparen op het traject van de verontreiniging.”
Zo werd het oppompen van Scheldewater naar het kanaal Bossuit-Kortrijk stopgezet en zal het water in de binnenstad van Gent afgesloten worden voor het vervuilde water. Vervolgens is het de bedoeDe restfractie zal uiteindelijk door de verplaatsing in die mate verdund worden dat ze geen risico meer vormt voor het zuurstofgehalte in het water.
