Sigmaplan maakt omgeving tussen Gent en Wetteren veiliger, natuurlijker en aangenamer

De komende jaren hopen we eindelijk van start te kunnen gaan met het project Scheldemeander Gent-Wetteren, dat uit verschillende deelprojecten bestaat. In Bastenakkers en Ham leggen we gecontroleerde overstromingsgebieden aan om water te bergen bij extreme weersomstandigheden. Zo worden de achterliggende woongebieden gevrijwaard van wateroverlast. In Ham creëren we in het overstromingsgebied ook getijdennatuur door een gereduceerd getij in te stellen. Een nieuwe constructie in Heusden gaat verzanding tegen en garandeert zo meer waterveiligheid voor de woongebieden in Gent. In Gentbrugge-Heusden wordt gebaggerd zodat de Schelde opnieuw meer water kan bufferen. Bovendien maken we zo ruim baan voor de ontwikkeling van getijdennatuur.

Gecontroleerde slikken en schorren

Stroomopwaarts van de constructie in Heusden leggen we een getijdengebied aan. Dat wil zeggen dat de ontwikkeling van slikken en schorren een boost krijgt onder invloed van het getij. En dat is nodig, want de waardevolle slikken en schorren die er nu liggen, verdwijnen door verzanding. Met de nieuwe constructie kunnen we regelen hoe nat die slikken er precies bij moeten liggen. Dat is zeer belangrijk om te vermijden dat vervelende beestjes zoals de knijt voor overlast zorgen (zie kader).

Compromis

Bij het uitwerken van een projecten als dit is het steeds zoeken naar een compromis tussen verschillende belanghebbenden: buurtbewoners, natuurorganisaties, landbouwers, recreatieve verenigingen ... Om dit traject mee te begeleiden zat gouverneur Jan Briers de afgelopen drie jaar regelmatig aan tafel met De Vlaamse Waterweg nv, het Agentschap voor Natuur en Bos, de stad Gent en gemeenten Melle, Destelbergen en Wetteren en de verschillende belanghebbenden.

Meer Scheldeplezier

Samen met de stad Gent en de gemeenten Melle, Destelbergen en Wetteren bekijken we welke meerwaardeprojecten gerealiseerd kunnen worden naast de maatregelen rond veiligheid en natuur. In de pipeline: verschillende fiets- en wandelbruggen, een nieuwe fietsverbinding langs de Nijverheidskaai die het veel aangenamer én veiliger fietsen maakt, een fietsoversteek over de Schelde in Heusden en extra mogelijkheden om te vissen en te kajakken. Er komt ook een fietspad langs de Schelde aan de Jan Delvinlaan. Na de bouw van de nieuwe constructie in Heusden wordt de waterkeringsmuur langs die weg vervangen door een natuurlijke helling, waarin een fietspad geïntegreerd wordt.

Ook vogelliefhebbers komen aan hun trekken. De getijdennatuur in de Scheldemeander creëert namelijk kansen voor reigerachtigen, rallen, steltlopers, eenden en kleine zangvogels. De slikken en schorren vormen ook een habitat voor vissen en verschillende andere dieren, zoals libellen, die weer meer vogels lokken.

Timing

De procedures rond het ruimtelijk uitvoeringsplan en het project-MER (milieueffectenrapport) hebben heel wat vertraging opgelopen, waardoor de deelprojecten niet konden worden opgestart. Zodra het milieueffectenrapport er is, kunnen de omgevingsvergunningen voor de verschillende deelprojecten aangevraagd worden en kunnen we starten met de werken. De eerstvolgende mijlpaal is de afronding van het project-MER dit najaar.

Knijten profiteren van uitzonderlijke omstandigheden

De afgelopen weken hadden verschillende gebieden langs de Schelde, met name de buurt van Wichelen, maar ook Gentbrugge en Sint-Amandsberg, te kampen met een knijtenplaag. Het is zeker niet de eerste keer dat dit soort muggen opduikt langs de Schelde. Ook in het verleden kreeg deze regio al te maken met de venijnige steekbeestjes. Knijten zijn van nature aanwezig langs de Schelde, en hun aanwezigheid hoeft ook geen probleem te zijn als hun aantal beperkt blijft.

De aanhoudende warmte van de afgelopen weken heeft er echter toe geleid dat de knijten zich bij drommen konden voortplanten. Wat heeft een knijt daarvoor nodig? Slikken die regelmatig en beperkt overstromen, vers slib dus, én aanhoudende warme. Als slikken langere tijd droog komen te staan, of volledig onder water staan, zijn ze geen kweekplaats meer voor knijten.

In Gentbrugge en Sint-Amandsberg kan voorlopig helaas niets gedaan worden aan het probleem. De oplossing ligt in de realisatie van het Sigmaplan en een dynamische regeling van de constructie die we zullen bouwen in Heusden. Bij dreigende knijtenoverlast in de zomer kan wel tijdelijk het waterpeil verhoogd worden, waardoor de slikken even onder water staan en de knijtenlarven verdrinken.