Het deelgebied Kalkense Meersen, op het grondgebied van de gemeenten Laarne, Wetteren, Wichelen en Berlare, is één van de laatste uitgestrekte meersen langs de Schelde. In het kader van het Sigmaplan werden de afgelopen jaren al belangrijke maatregelen uitgevoerd om de meersen om te vormen tot een volwaardig wetland, dat als klimaatbuffer kan fungeren. Wetlands helpen wateroverlast te voorkomen en houden de natuur fris in droge periodes. Op 31 januari 2021 heeft Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir hier de vernatting van 600 hectare wetland met een druk op de knop in gang gezet.

Wetlands tegen overstromingen en droogte.

Wetlands zijn nuttige gebieden in de strijd tegen overstromingen en droogte. Ze werken als een spons: ze houden overtollig regenwater vast en geven het langzaam af wanneer het droger wordt. Extra natte natuur creëren is een van de beste manieren om ons te wapenen tegen droogte en tegelijk meer natuurlijke buffers te hebben tegen hevige regenval. Die stelling wordt ook bevestigd door experten.

Natte natuur in de Kalkense Meersen.

Naar aanleiding van World Wetlands Day op 2 februari, zakte Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir op 31 januari af naar de Kalkense Meersen om de nieuwe regeling aan het pompgemaal tussen de Kalkenvaart en de Schelde plechtig in gang te zetten. Met een druk op de knop paste de minister de instellingen van het pompgemaal in Schellebelle aan. Daardoor zal er vanaf nu pas gepompt worden als het water er 3,1 meter hoog staat, tegenover de 3 meter van vroeger. Op termijn wordt aan een peil van 3,2 of zelfs 3,3 ­meter gedacht. Die 10 centimeter zal een wereld van verschil maken. Concreet wordt er nu in de Kalkense Meersen een globale vernatting doorgevoerd en wordt het pompgemaal verder geautomatiseerd. Zo kan er in de toekomst heel wat meer water in de meersen blijven staan.

Het natuurgebied zal dus langer water kunnen vasthouden, waardoor het meer tijd krijgt om te infiltreren in de grond. En daar heeft het grondwaterpeil baat bij. De Kalkense Meersen worden zo nog meer één brok natte natuur van 600 hectaren, wat uniek is voor Vlaanderen. Het is de eerste stap om het gebied weer in zijn oude glorie te herstellen en als klimaatbuffer te laten werken. Op die manier weren we ons tegen de klimaatveranderingen, die meer droge periodes en meer hevige regenval met zich meebrengen.

Naar de zin van de dieren.

Met het herstel van 600 hectare wetland in de Kalkense Meersen wordt het traditionele systeem van winteroverstromingen en het behouden van vochtige graslanden in het voorjaar geleidelijk aan weer opgebouwd. Dat moet ervoor zorgen dat dit voorjaar de weidevogels, zoals de grutto, het hier na twee moeilijke jaren weer helemaal naar hun zin krijgen. Ook voor de bever en de otter, die recent zijn opgedoken in het gebied, en voor het herstel van vismigratie tussen de Schelde en dit wetland is dit een cruciale stap. 

“In het deelgebied Scherenmeers zal nog eens extra water worden opgestuwd zodat het optimaal kan functioneren als waterbuffer én leefgebied voor moerasvogels. Deze zone wordt de komende jaren klaargemaakt”, zegt Dominiek Decleyre van Natuur en Bos.    

Blue Deal.

De aanpassing aan het pompgemaal tussen de Schelde en de Kalkenvaart is een van de concrete overheidsrealisaties die minister Demir opstart in het kader van de Blue Deal. Die omvat maatregelen tegen waterschaarste en droogte. Het herstel van natte natuurgebieden, zoals wetlands, is een essentieel onderdeel daarvan. “De droogteproblematiek heeft een nefaste impact op fauna en flora. We schenken daarom bijzondere aandacht aan de realisatie van moerassen, plassen, meren, natte graslanden enzovoort", zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir.