Vlassenbroek

Meer veiligheid en nieuwe natuurinrichting

Langs de Schelde in Dendermonde ligt het Sigmaproject Vlassenbroek. Deze plaats is ideaal gelegen om de Schelde meer ruimte te geven bij stormvloed, waardoor de hele regio wordt beschermd. Het gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) Vlassenbroek bestaat uit twee delen, van elkaar gescheiden door een overstroombare compartimenteringsdijk. Beide gebieden hebben een veiligheidsfunctie, maar er ontwikkelt zich ook bijzondere natuur. In het noordoosten van Vlassenbroek ligt ook nog Uiterdijk, een bestaand GOG van 12 hectare. Dit gebied zullen we ontpolderen.

Projectnaam
Vlassenbroek
Status
Lopend
Oppervlakte
248 hectare
Regio
Vlassenbroek
Gemeente
Vlassenbroek (Dendermonde)
Duurtijd
2012-2026
Rivier
Schelde
Ingreep
gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) - gecontroleerd overstromingsgebied met gereduceerd getij (GOG-GGG) - wetland - ontpoldering
Vlassenbroek2023
Vlassenbroek in 2023, ©Aertssen

De werken hebben een dubbel doel: de regio beter beschermen tegen overstromingen én Europees beschermde natuur in ere herstellen. De compartimenteringsdijk verdeelt het gebied van zo’n 248 hectare in 2 delen. Het noordelijke deel is een gebied met een gecontroleerd gereduceerd getij (GGG): via de inwateringssluis stroomt een beperkte hoeveelheid water op het ritme van het getij in en uit het gebied. Het zuidelijke deel is niet onderhevig aan GGG, maar is door de instelling van hoge grondwaterstanden essentieel voor de ontwikkeling van waardevol wetland. In het noordoosten van Vlassenbroek ligt Uiterdijk, een GOG van 11 hectare. We ontpolderen het gebied zodat er weer water in kan stromen op het ritme van eb en vloed.

Image

Bescherming tegen wateroverlast

Bij stormtij, wanneer een springtij op de Schelde samenvalt met een noordwesterstorm, zal het noordelijke deel zijn veiligheidsfunctie opnemen. Het gebied zal op een gecontroleerde wijze vollopen via de (verlaagde) overloopdijk. De overloopdijk van het zuidelijke deel wordt iets hoger aangelegd en zal dus enkel bij extreem hoge waterstanden overstromen. Zo’n uitzonderlijke situatie komt maar één keer in de vijftig jaar voor. In het westen en het zuiden aan de landzijde van de ringdijk zorgen een nieuwe verzamelgracht en twee bufferbekkens voor de afvoer van het water. En een vernieuwd pompstation kan grotere hoeveelheden regenwater wegpompen als de buffercapaciteit van het overstromingsgebied overschreden is. Op die manier zijn de inwoners zelfs in de meest extreme situaties beschermd tegen wateroverlast.

Geniet van getijdennatuur

Dankzij een gecombineerde in- en uitwateringssluis zal er in het noordelijk deel elke dag rivierwater het gebied in- en uitstromen, op het ritme van eb en vloed. Getijdengebieden blinken uit in diversiteit. Zeker die van de Schelde: er is het ritme van eb en vloed, de unieke overgang van zoet naar zout en het samenspel tussen water, zand en slib. In die wereld van verschillen boetseert de rivier een netwerk van slikken, schorren, geulen en kreken. Elk van die biotopen heeft zijn eigen typische bewoners. Het zuidelijk deel zal als wetland een toplocatie zijn voor vochtminnende bomen, zoals elzen, essen en wilgen. Op andere plaatsen schiet dan weer riet op.

Aantrekkingskracht voor zeldzame soorten

Vlassenbroek is heel divers op het vlak van fauna en flora. Het was een van de eerste gebieden waar de bever werd opgemerkt. Je kan hier tal van zangvogels spotten, zoals de blauwborst. Recent werden er ook enkele soorten waargenomen die erg zeldzaam zijn in België. Zo vertoefde hier lange tijd een dwergarend en broedde er een koppel zwarte wouwen. Met steun van de lokale natuurvereniging Vogelwerkgroep ’s Heerenbosch bouwen we een oeverzwaluwwand. De populatie van oeverzwaluwen in Vlaanderen is namelijk sterk gedaald: op 20 jaar tijd van 6.000 à 7.000 paren naar 2.000 paren.

LIFE Sparc

Met het Sigmaplan geven we de Schelde meer ruimte en herstellen we kostbare getijdennatuur. Europa draagt met LIFE Sparc (Space for Adapting the River Scheldt to Climate Change) bij aan het Sigmaplan door 8 Sigmagebieden, waaronder Vlassenbroek, verder te helpen ontwikkelen en te wapenen tegen de klimaatverandering. Voor meer info, ga naar LIFE Sparc (www.life-sparc.eu)

Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Samen met internationale partners werd naar ecologisch verantwoorde methoden gezocht voor baggeren, baggeropslag en hergebruik van baggerspecie. Voor de opbouw van de compartimeringsdijk werd de baggerspecie vermengd met bepaalde toeslagstoffen om er een verstevigde grondstof van te maken. De innovatieve en geconsolideerde techniek pastte perfect in dat project en kreeg dan ook de steun van de Europese partners. Door die baggerspecie op een gecontroleerde wijze te hergebruiken, met respect voor de milieuhygiënische normen, werden natuurlijke grondstoffen maximaal aangewend. Bovendien werd de baggerspecie via het water aangevoerd.

  • 2007

    Inrichtingsplan

  • 2010

    Project-MER goedgekeurd, GRUP defintief vastgesteld

  • 2011

    Stedenbouwkundige vergunning

  • 2013

    Compartimenteringsdijk

  • 2020

    Ringdijk voltooid

  • 2023

    Zuidelijke uitwateringssluis

    Noordelijke in- en uitwateringssluis

    Bouw oeverzwaluwwand

  • 2024

    Uitwatering ringdijk

  • 2025-2026

    Overloopdijken

Gerelateerd nieuws

  • Vlassenbroek Zuid, ©Aertssen
    Lees verder
    Persbericht

    Het laatste nieuws over het overstromingsgebied Vlassenbroek

    22 september 2023

    Lees verder Lees verder
  • Knijten
    Lees verder
    Verhaal

    Op zoek naar een oplossing voor de knijten aan de Schelde

    5 september 2023

    Lees verder Lees verder
  • Watersnood Hingene 1953
    Watersnood Hingene 1953
    Lees verder
    Persbericht

    De beruchte storm van 1 februari 1953…

    31 januari 2023

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    WATERWEGENFORUM 2022 ‘HOOG TIJ’D voor ons klimaat’

    25 november 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Stormtij belooft sterk verhoogde waterstanden op Schelde en zijrivieren

    20 februari 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Rivierpark Scheldevallei stap dichter bij erkenning als Nationaal Park

    17 januari 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Verhaal

    Grote steun van inwoners voor Nationaal Park Scheldevallei

    15 september 2021

    Lees verder Lees verder

Projecten Sigmaplan

mail

Op de hoogte blijven?
Schrijf je nu in op de nieuwsbrief.

Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws over het Sigmaplan? Schrijf je dan in voor de digitale nieuwsbrief.

Schrijf me in voor de nieuwsbrief

help_outline

Nog vragen?
Contacteer ons.

Heb je nog een vraag of opmerking? Neem dan contact met ons op en we helpen je zo snel mogelijk verder.

Ga naar contact