In Mechelen, op de plek waar de Zenne, de Leuvense Vaart en de Dijle samenvloeien, ligt het Zennegat: een 65 hectare groot deelgebied van het Sigmaproject Dijlemonding. De gecombineerde in- en uitwateringssluis doet er een heel speciaal type natuur ontstaan.

Het Zennegat wordt ingericht als gecontroleerd overstromingsgebied met gereduceerd getij. Het principe achter dat type overstromingsgebied werd bedacht door de Universiteit Antwerpen. Cruciaal voor de werking ervan is een speciale combisluis, de vrucht van een samenwerking tussen De Vlaamse Waterweg nv, het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en het studiebureau Technum. In het Zennegat heeft De Vlaamse Waterweg nv zo’n combisluis gebouwd in de Dijledijk ten noorden van de oude Dijlemeander.

Combisluis

“De goede werking van de combisluis werd al bewezen in het Oost-Vlaamse gebied Bergenmeersen, dat aan de Schelde ligt”, zegt Michiel Derycke van De Vlaamse Waterweg nv. “Hoewel de sluis van het Zennegat al klaar is, treedt het gebied als gecontroleerd getijdengebied pas in 2017 in werking. Bij zware weersomstandigheden zal het Zennegat vanaf dan volledig onder water stromen. Wellicht zal dat enkele keren per jaar gebeuren. Op die manier beschermt het gebied de wijde omgeving tegen overstromingen.”

"Bij zware weersomstandigheden stroomt het Zennegat volledig onder water, wellicht enkele keren per jaar"
Michiel Derycke, De Vlaamse Waterweg nv

Visvriendelijk

“Uitzonderlijk aan de sluis is dat ze in- en uitwatering combineert in één enkele constructie”, zegt Koen Deheegher van het ANB. “Bij vloed laat de sluis een beetje water in het Zennegat binnenstromen, bij eb voert ze het weer af naar de Dijle. Zo bootst ze het natuurlijke ritme van de getijden na en ontstaat geleidelijk een rijk landschap van geulen, kreken, slikken en schorren. De sluis is bovendien visvriendelijk: vissen kunnen er tijdens een groot deel van de getijdencyclus gewoon door zwemmen. Uiteraard is dat ook goed nieuws voor allerlei vogels die vis eten, zoals reigerachtigen.”

"De getijdensluis heeft een weldadige invloed op de natuur van Zennegat"
Koen Deheegher, Agentschap voor Natuur en Bos