Onderzoekers testen sterkte Scheldedijk met overstromingen

Voorbereiding op de toekomst

In het kader van het Sigmaplan geven we twee polders terug aan de Schelde: de Hedwigepolder in Nederland en de Prosperpolder in Vlaanderen. De ontpolderingen die we hier uitvoeren, maken van de Hedwige-Prosperpolder terug overstroombaar gebied met bijhorende getijdennatuur. Zo willen we de waterveiligheid in de omgeving verhogen, met het oog op de klimaatverandering en de daarbij horende stijging van de zeespiegel.

De klimaatverandering vraagt ook om aanpassingen aan onze dijken. Zo moeten ze hoger gemaakt worden. Als we nu kunnen bepalen hoe lang een dijk het uithoudt, dan kunnen we ook berekenen hoe stevig hij gebouwd moet worden in de toekomst. En om de hoeveel tijd hij vervangen moet worden. Daarom doet het Waterbouwkundig Laboratorium nu proeven aan de huidige Scheldedijk, die in 2022 zijn functie verliest als de nieuwe ringdijk rond de ontpoldering het overneemt.

Invloed op gras en planten

Samen met collega’s heeft bio-ingenieur Patrik Peeters voor dit experiment een indrukwekkende installatie neergepoot net voorbij de radartoren van Ouden Doel. Onderaan de dijk staat een grote pomp: die stuwt het water via een metalen pijp de dijk op. Eens boven loopt het water door een twee meter brede goot de heuvel weer af. Overal hangen camera’s en sensoren.

“We bootsen hiermee extreem hoog water na, alsof de Schelde 30 cm boven de dijk zou stromen. Later herhalen we dat ook voor 50 cm”, vertelt Patrik. “Dat doen we telkens een uur lang. Dan leggen we de pomp stil en controleren we de schade via de camera’s. We kijken vooral naar hoe lang het duurt vooraleer het gras en andere planten wegspoelen. Die vegetatie is als een lijm die de dijk bijeenhoudt. Als die er niet was, zou de kleilaag en het zand eronder veel gemakkelijker wegspoelen.” Daarnaast wordt er ook gekeken naar de invloed van dieren, bomen en zelfs een asfaltweg op de dijk.

Sterke resultaten

Deze stroomproef is een van de vele experimenten binnen ‘Living Lab Hedwige-Prosperpolder’. “Nu genereren we een continue stroom water, later komt er een Nederlandse machine die letterlijk golven over de dijk maakt. Net voor de Scheldedijk wordt weggegraven, ten vroegste in het voorjaar van 2022, komt er een bresproef. Dan maken we een echt gat in de dijk om te zien hoe die wegspoelt.”

Patrik kan alvast één conclusie trekken: “We maken sterke dijken. Het gras spoelt maar moeilijk weg en dat is een goede zaak. In Vlaanderen combineren we gras ook met andere bloemen en gewassen. Dat geeft een interessant resultaat, zeker gezien de klimaatopwarming. Zwakt één gewas af door de droogte, dan staan er wel nog andere paraat.”