Populieren maken plaats voor riviernatuur

Wal-Zwijn, een 200 hectare groot gebied langs de Schelde in Hamme, bestaat grotendeels uit populierenbossen, akkers en schorren. Op dit moment zijn er in het kader van het Sigmaplan volop werken aan de gang om er een gecontroleerd overstromingsgebied met typische natte riviernatuur van te maken. In die vorm kan Wal-Zwijn, samen met de andere Sigmaprojecten, Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen. Vanaf deze week worden de populieren en andere bomen en struiken gerooid in de zuidelijke deelgebieden Grote Wal en Kleine Wal. In een latere fase volgen ook kapwerken in het deelgebied Zwijn in het noorden.

Grootste kapwerken vanaf september

Erkend bosexploitant Dedoncker P&G uit Gooik staat in voor de rooiwerken. Projectleider Elias Verbanck van het Agentschap voor Natuur en Bos: “De komende weken verdwijnen eerst de lagere struiken en bomen. De overige bomen worden vanaf september gerooid. De kapvergunning loopt nog tot eind volgend jaar, maar we streven ernaar om de grootste kapwerken de komende maanden af te ronden.”

Rijkere biodiversiteit

“In totaal zullen er 2600 populieren gerooid worden. De populier maakt 90 procent van het bomenbestand in Wal-Zwijn uit. De populierenbossen zijn vroeger aangeplant voor de houtproductie, maar vanuit natuuroogpunt zijn populierenbossen vaak niet de beste keuze in een riviervallei. Bovendien zijn heel wat van de bomen in Wal-Zwijn aangetast door de roestziekte, waardoor ze niet erg levenskrachtig meer zijn. Daarom kiezen we ervoor om de populieren te kappen en zetten we in op de ontwikkeling van natte natuur, die typisch is voor een riviervallei”, vertelt Elias Verbanck. “Voor elke boom die hier in het kader van het Sigmaplan verdwijnt, wordt er op termijn trouwens een nieuwe boom geplant. Ofwel later hier in Wal-Zwijn, ofwel op een andere plek in Vlaanderen.”

6000 m³ hout

Het gekapte hout, zo’n 6000 kubieke meter, wordt via een openbare verkoop verkocht door het Agentschap voor Natuur en Bos. Het zal onder meer verwerkt worden tot massieve planken en verpakkingsmateriaal zoals kisten. Overschotten zoals takken en bladeren worden afgevoerd naar een biomassacentrale voor de productie van groene energie.

Overstromingsgebied tegen 2022

Gelijktijdig met de rooiwerken brengen we in Wal-Zwijn alles in gereedheid om verder te bouwen aan een hoge ringdijk. Die dijk zal verhinderen dat opgevangen stormvloedwater uit het overstromingsgebied naar het achterland vloeit. Nog in deze fase wordt het deelgebied Groot Schoor 'ontpolderd' of teruggegeven aan de rivier. Op die manier krijgt de rivier meer ruimte om te stromen. De ontpoldering geeft het getij weer vrij spel, waardoor een uitgestrekt ‘zoetwatergetijdennatuurgebied’ ontstaat. Nadien volgen nog de bouw van twee sluizen en een verlaagde overloopdijk, waarover bij stormtij (combinatie van springtij en noordwesterstorm) Scheldewater het gebied zal binnenstromen.

Tegen 2022 willen we klaar zijn met de werken. Dan zal Wal-Zwijn een volwaardig gecontroleerd overstromingsgebied met riviernatuur zijn.