Rivieren laten stromen én overstromen als duurzame oplossing tegen wateroverlast

Klimaatbuffer

Wetenschappers zijn het erover eens: in het licht van de klimaatverandering – met steeds meer overstromingen zoals we nu zien in de Westhoek – zijn dijken verhogen en water wegpompen geen duurzame oplossingen. Om ons in de toekomst structureel beter te wapenen tegen wateroverlast, moeten we het water meer ruimte geven. 

Het huidige Sigmaplan past helemaal in die filosofie van ‘ruimte voor water’: het combineert dijkverstevigingen met de aanleg van gecontroleerde overstromingsgebieden langs de Vlaamse getijdenrivieren. Die overstromingsgebieden vangen het rivierwater tijdelijk op als een hoge vloedgolf de Schelde binnenrolt én zorgen zo voor lagere waterstanden op de rivier en minder druk op de rivierdijken. Zo werkt Vlaanderen aan een klimaatbuffer tegen de stijgende zeespiegel en extreme weersomstandigheden.

Gecontroleerd overstromingsgebied

Op strategisch gekozen plaatsen langs de getijdenrivieren zijn vandaag al een vijftiental overstromingsgebieden operationeel. Bij hoge waterstanden op de rivier stroomt het water over de verlaagde rivierdijk het overstromingsgebied binnen. Zo wordt de druk van de ketel gehaald. Een ringdijk rond het overstromingsgebied beschermt het achterland. Als de waterstand van de rivier voldoende is gedaald, loopt het water via uitwateringssluizen terug in de rivier. In een overstromingsgebied krijgt het water dus een zekere vrijheid om te stromen én te overstromen, maar dan op een gecontroleerde manier. Daarom spreken we van gecontroleerde overstromingsgebieden. 

Ook natuurherstel & recreatie

De nieuwe ruimte die de rivier krijgt om te stromen én te overstromen, is ideaal om aan natuurherstel te doen. Het Sigmaplan gaat dan ook verder dan enkel waterveiligheid. In de loop der jaren ging langs de Schelde heel wat waardevolle natuur verloren. Het Sigmaplan neemt per projectgebied specifieke maatregelen om bijzondere leefplekken te herstellen: slikken en schorren, wetlands, waardevolle graslanden, moeraszones, elzenbroekbossen... Samen met de natuur maken we werk van een klimaatbestendige Scheldevallei. Als bonus creëert die unieke natuur ook heel wat kansen voor zachte recreatie. 

Succesvolle projecten

In Vlaanderen werden al op meerdere plaatsen dijken verlaagd (en nieuwe ringdijken gebouwd) om de omgeving veiliger en natuurlijker te maken. Denk aan Grote Vijver aan de Dijlemonding, de gerenoveerde Polder van Lier langs de Nete en het Hedwige-Prospergebied dat afgelopen jaar ontpolderd werd en bijdraagt aan een veiliger en natuurlijker Vlaanderen. Ook de volgende jaren blijft het Sigmaplan nog bijkomende gebieden aanleggen om rivieren meer ruimte te geven, o.m. als duurzame oplossing tegen wateroverlast.

Bekijk de VRT-reportage over de Polders van Kruibeke op VRT MAX via https://t.co/48qdnGVwpa