Het Sigmaplan: zoveel meer dan waterveiligheid

Het Sigmaplan wil Vlaanderen beschermen tegen overstromingen in de Scheldevallei. Maar het zet ook in op de uitbreiding van de unieke riviernatuur, die in trek is bij wandelaars en fietsers. Kort gezegd gaat het Sigmaplan dus over veiligheid, natuur, recreatie en economie.

Image

‘Wij' zijn de Vlaamse overheid, meer bepaald een nauwe samenwerking tussen De Vlaamse Waterweg nv en het Agentschap voor Natuur en Bos. De eerste coördineert het Sigmaplan en staat in voor het waterbeheer, de tweede staat in voor de natuurinrichting en waakt over de realisatie van de natuurdoelen.

Voor de uitvoering van het Sigmaplan werken we ook samen met lokale besturen, landbouworganisaties, natuurverenigingen, omwonenden, jagers, hengelaars, de toeristische sector, de horeca en nog vele andere partners.

Image

Het Sigmaplan is ontwikkeld om Vlaanderen te beschermen tegen stormvloeden, die ontstaan door een combinatie van springtij en een noordwesterstorm op zee. Als zo’n vloedgolf de Schelde en haar zijrivieren binnenrolt, stijgt het water en komen dijken onder druk te staan. De watersnood van 1976 was de concrete aanleiding voor het Sigmaplan. Om dergelijke rampen te voorkomen, lanceerde de Vlaamse overheid in 1977 een ambitieus plan – met de S van Schelde en naar analogie van het Nederlandse Deltaplan. 

Het oorspronkelijke Sigmaplan telde drie soorten ingrepen: dijken verhogen en versterken, gecontroleerde overstromingsgebieden aanleggen en een stormvloedkering aan de Schelde in Antwerpen bouwen. Die laatste maatregel kwam er uiteindelijk niet – zeer hoge kosten vs. geen gegarandeerde baten. Wel zijn intussen alle dijkwerken grotendeels uitgevoerd, goed voor bijna 500 kilometer meer waterveiligheid, en zijn de dertien oorspronkelijk geplande overstromingsgebieden klaar. 

Met de aanleg van een ketting van natuurlijke overstromingsgebieden in de riviervalleien én met lokale ontpolderingen bleek Vlaanderen zijn tijd ver vooruit. Heel wat buurlanden kozen er in die dagen nog voor om rivieren in een strak keurslijf te dwingen, via verdere indijkingen of waterkeringen. Vlaanderen trok bewust een andere kaart en gaf de rivieren net meer ruimte om te stromen én te overstromen. Die natuurlijke overstromingsgebieden vangen het water op en laten het vertraagd weer los.

In 2005 kreeg het Sigmaplan een update, op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten. Het oorspronkelijke plan was een waterveiligheidsplan, louter bedoeld om te beschermen tegen overstromingen. Het nieuwe en huidige Sigmaplan gaat uit van een multifunctionele benadering, waarbij Vlaanderen alle facetten van de rivier evenwichtig wil ontplooien. Beschermen tegen overstromingen blijft het hoofddoel, maar tegelijk herstellen we de natuur langs de rivier (om Europese natuurdoelen te halen), verbeteren we de mogelijkheden voor recreatie op en langs de rivier en is er aandacht voor de economische functie van de rivier (scheepvaart, maar ook plattelandseconomie). Daarnaast sloten Vlaanderen en Nederland een samenwerkingsovereenkomst af voor de ontwikkeling van een grensoverschrijdend beleid voor het Schelde-estuarium. 

 

Image

De projectgebieden liggen langs de verschillende getijdenrivieren: de Schelde, de Durme, de Nete, de Kleine Nete, de Grote Nete, de Dijle, de Rupel, de Demer en de Zenne. Om de 5 jaar starten we nieuwe projecten op. Sommige zijn nog in volle uitvoering. Andere zijn klaar en bewezen hun nut al tijdens verschillende stormen. In 2030 ronden we de laatste projecten af. Daarna moeten de Schelde en haar zijrivieren klimaatbestendig zijn tot 2100.

+40

Projectgebieden

645
Kilometer

Dijken en kades

2.500
Hectare

Gecontroleerde overstromingsgebieden

110
Doelsoorten

Waarvan 37 diersoorten met Europese instandhoudingsdoelen 

2005-2030

Gefaseerde uitvoering

Projecten Sigmaplan

mail

Op de hoogte blijven?
Schrijf je nu in op de nieuwsbrief.

Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws over het Sigmaplan? Schrijf je dan in voor de digitale nieuwsbrief.

Schrijf me in voor de nieuwsbrief

help_outline

Nog vragen?
Contacteer ons.

Heb je nog een vraag of opmerking? Neem dan contact met ons op en we helpen je zo snel mogelijk verder.

Ga naar contact