In het rivierenland rond Mechelen en Willebroek liggen de Sigmagebieden Bovenzanden en Tien Vierendelen. Hier maken we werk van een evenwicht tussen waterveiligheid, natuurontwikkeling en landbouw.

Meer natuur in Bovenzanden

Langs de Rupel in Willebroek ligt Bovenzanden. Dit overstromingsgebied, dat al werkzaam is sinds 1981, transformeren we in een gecontroleerd overstromingsgebied met gereduceerd getij. Concreet voorzien we een sluis in de rivierdijk, die dagelijks een beperkte hoeveelheid water in het gebied laat op het ritme van eb en vloed. Zo kunnen slikken en schorren zich ontwikkelen.

Bovenzanden bestaat nu nog volledig uit maïsakkers, maar zal in de toekomst omgevormd worden tot zeldzame getijdennatuur. Het agrarische gebied wordt dus een natuurgebied. Het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan hiervoor werd op 13 november 2020 goedgekeurd. De volgende stap is de aanvraag van een omgevingsvergunning voor de herinrichting van het gebied. Dat doen we nog dit jaar. Daarna volgt er een openbaar onderzoek.

Uitzonderlijke hulp in Tien Vierendelen

In Heindonk, een deelgemeente van Willebroek, komt het nieuwe Sigmagebied Tien Vierendelen. Nu vind je hier alleen landbouw, maar binnenkort ook een gecontroleerd overstromingsgebied. We voorzien een overloopdijk op 7 meter TAW*. Dat is vrij hoog, waardoor het gebied enkel bij zwaardere stormen water zal bergen. Gemiddeld is dat minder dan eens om de tien jaar. Dat betekent dat landbouwers de gronden kunnen blijven gebruiken.

De afgelopen jaren voerden we al enkele belangrijke voorbereidingen uit voor de aanleg van het overstromingsgebied. Zo werd de omgevingsvergunning afgeleverd en werden enkele woningen in het gebied aangekocht en afgebroken. In nauwe samenwerking met de vzw Cartelvissers legden we ook een nieuwe visvijver aan buiten het overstromingsgebied. Drinkwatermaatschappijen Pidpa en Farys zorgden er dan weer voor dat hun grote transportwaterleidingen in het gebied overstromingsbestendig zijn.

Hoe ziet de planning eruit?

Na de paasvakantie starten we met de eerste fase van de werken op het terrein in Tien Vierendelen. Die zullen ongeveer een jaar duren. Het gaat om de bouw van twee nieuwe uitwateringssluizen in de Dijledijk, op de linkeroever. Die sluizen worden in een bouwput in de dijk gebouwd. Omdat de dijk niet toegankelijk is tijdens de werken, voorzien we een lokale omleiding voor fietsers. De blauwe fietsersbrug over de Dijle blijft wel bereikbaar.

Aansluitend op deze werken, starten we met de bouw van de nieuwe inwateringssluis in het gebied Bovenzanden. Later graven we dan een kreekaanzet in Bovenzanden en leggen we nieuwe dijken aan in Tien Vierendelen. Voor die dijken gebruiken we grond die vrijkomt in Bovenzanden. Zo vergroten we de bergingscapaciteit van Bovenzanden en is er geen externe aanvoer van grond nodig.