Polders van Kruibeke

Het grootste gecontroleerde overstromingsgebied van Vlaanderen

In het Waasland, op het grondgebied van Kruibeke, ligt Vlaanderens grootste overstromingsgebied: de Polders van Kruibeke. Dit gebied maakt Vlaanderen maar liefst 5 keer veiliger. Met meer dan 600 hectare uniek natuurgebied is dit een walhalla voor wandelaars en fietsers én een opsteker voor de lokale horeca en ondernemers.

Projectnaam
Polders van Kruibeke
Status
Afgelopen
Oppervlakte
600 hectare
Regio
Polders van Kruibeke
Gemeente
Kruibeke
Duurtijd
1994 - 2024
Rivier
Schelde
Ingreep
Gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) – wetlands (open weiden en broekbos) - gecontroleerd overstromingsgebied met gereduceerd getij (GOG-GGG) - ontpoldering
Uitwateringssluis, Polders van Kruibeke, ©Yves Adams

Als gecontroleerd overstromingsgebied vangen de Polders van Kruibeke Scheldewater op bij extreem hoge waterstanden.

De Scheldedijk kreeg een nieuwe functie als overstroombare dijk. De acht kilometer aan waterkering werd verlaagd. Een ringdijk van 6 kilometer beschermt dan weer de achterliggende dorpen bij stormtij tegen het binnenstromende water.

Inwateringsconstructies zorgen dat het Scheldewater ook bij normale omstandigheden het gebied in kan. De uitwateringskokers leiden bij eb het water weer de Schelde in. Zo ontstaat een delicate getijdennatuur.

De vroegere dijken van de Barbierbeek zijn behouden en herinneren aan de historische opdeling van de polders van Kruibeke, Bazel en Rupelmonde. Deze dijken vormen de grens tussen de getijdennatuur in het noorden en de mix van getijdennatuur, weidevogelgebied en elzenbroekbossen in het zuiden.

In 2021 werden de Polders van Kruibeke erkend als natuurreservaat. En dat de focus niet alleen ligt op natuurherstel maar ook op natuurbeleving, bewijzen het vlonderpad, het natuurbelevingspad ... Hier komt iedereen aan zijn trekken: wandelfanaten, fietsers, vogelspotters maar ook kunstliefhebbers. Kunstwerken geïntegreerd in het landschap laten bezoekers de natuur op een andere, intensere manier beleven.

Image

Bescherming tegen wateroverlast

Van alle overstromingsgebieden in het Sigmaplan hebben de Polders van Kruibeke de grootste waterbergende capaciteit. Doordat ze stroomafwaarts liggen (vanwaar het overstromingsgevaar komt), beschermen de polders niet alleen de
gemeente Kruibeke zelf, maar ook de meer stroomopwaarts gelegen gemeenten langs de
Schelde. Bij stormtij beschermt een ringdijk van 6 kilometer de achterliggende dorpen tegen het instromende water.

Natuurcompensatie en een thuis voor vele dieren

Het gecontroleerd overstromingsgebied is een natuurcompensatie voor de realisatie van het Deurganckdok en voor het verlies aan slikken en schorren in het verleden. De Polders van Kruibeke omvatten nu 300 hectare slikken en schorren, 150 hectare weidevogelgebied en ruim 150 hectare bossen en kreken. In de eeuwenoude elzenbroekbossen voelt de ree zich helemaal thuis, net als sinds kort ook de bever en de otter. Beschermde soorten zoals de tureluur en de grutto zijn dan weer verkikkerd op het graslandschap van het weidevogelgebied. Een visvriendelijke stuw garandeert een onbelemmerde doorgang voor vissen tussen de zoetwatergrachten en de Schelde. Die vissen zoeken kalme waters op om zich voort te planten of op te groeien. Zowel stroomop- als stroomafwaarts van de stuw is het visbestand mooi in balans.

Samenwerking met landbouwers en natuurvereniging

Voor het beheer van de graslanden kunnen we rekenen op lokale landbouwers. Zij vormden hun akkers om tot open graslanden. Gespecialiseerde monitoren van KRUIN observeren het komen en gaan van planten, vogels, vlinders, libellen en waterjuffers. Lokale ambassadeurs doopten zich om tot de ‘Barbiergidsen’ en loodsen jaarlijks honderden mensen door de polders.

Met het LIFE+-project Scalluvia kreeg zo’n 90 hectare aan elzenbroekbossen en kreken in de Polders van Kruibeke een optimale natuurinrichting. 4 partners werkten samen om dit project te realiseren: het Agentschap voor Natuur en Bos, De Vlaamse Waterweg nv, de lokale Natuurpunt vereniging KRUIN vzw (Kruibeeks Natuurbehoud) en de gemeente Kruibeke.  Met het LIFE+-programma ondersteunt de Europese Commissie het herstel en de ontwikkeling van natuurgebieden. Samen vormen die het Natura2000-netwerk. De Polders van Kruibeke behoren hier dus ook toe.

In het Europese project STEP (Sustainable Tourism in Estuary Parks) werkten de Vlaamse Waterweg nv en het Agentschap voor Natuur en Bos in de Polders van Kruibeke in de periode 2007-2013 samen met Nationaal Park De Biesbosch (NL) en National Park the Broads (UK). Het doel was om de goede praktijken rond duurzaam toerisme in getijdengebieden te bundelen.

 

Water kent geen grenzen

Water is voortdurend in beweging. Waterlopen vormen een belangrijke motor voor natuur, landbouw, economie, transport, enz. Ondanks de vele voordelen, brengen ze wereldwijd ook uitdagingen met zich mee. Daarom maakt de Europese Unie fondsen vrij om grensoverschrijdende samenwerking en kennisuitwisseling te stimuleren. In de Polders van Kruibeke ontmoet je overal staaltjes internationaal denkwerk.

 

FRaME: Flood risk management in Estuaries

Vele Europese landen zijn bijzonder dichtbevolkt. Rivieren werden met de jaren in een strak keurslijf gedwongen. Maar door de klimaatveranderingen volstaan dijken niet meer om de zwellende watermassa tegen te houden. Alle landen moeten leren samenleven met water en opnieuw ruimte voor de rivier voorzien. Om die bufferzones multifunctioneel in te zetten, gingen Nederlandse, Engelse en Vlaamse  administraties op zoek naar nieuwe ideeën. In Kruibeke werd vooral de lokale waterhuishouding onder de loep genomen. Plaatselijke overstromingsproblemen kregen een definitieve oplossing bij de inrichting van het gebied. De Barbierbeek kreeg zowel buiten als in de polder meer ruimte en speelt zelfs een hoofdrol bij de creatie van waardevolle getijdennatuur. De injectie van zoet water maakt de feestdis voor hongerige steltlopers nóg gevarieerder. Bovendien stijgt de dynamiek van de Barbierbeekgeul, wat verzanding helpt vermijden.

 

ComCoast: Combining functions in Coastal Zones

Vele landen kampen met dezelfde problematiek: als dijken verhoogd moeten worden, nemen ze ook aan de basis steeds meer plaats in. Die ruimte ontbreekt vaak op ons volgebouwde continent. Daarom zoeken de meeste Europese landen alternatieve oplossingen om overstromingsrisico’s ook in de toekomst te beheersen. Vlaanderen koos als pionier voor integraal waterbeheer, met een voorkeur voor natuurlijke overstromingsgebieden in plaats van technisch veeleisende stormvloedkeringen: het Sigmaplan. In ComCoast deelde Waterwegen en Zeekanaal deze kennis en ervaring met waterbeheerders uit Denemarken, Duitsland, Engeland en Nederland.

 

  • 1994

    Principebeslissing aanleg gecontroleerd overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde

  • 2005

    Bouw ringdijk

  • 2011

    Werken aan betere afwatering achterland

  • 2012

    Aanleg uitwateringsconstructies

  • 2013

    Aanleg multifunctioneel natuurgebied Kortbroek

    Start LIFE+-project Scalluvia

  • 2014

    Opening jaagpaden, openbare wegen en bospaden

  • 2015

    Officiële inhuldiging operationeel gecontroleerd overstromingsgebied

  • 2016

    Laatste pijpleidingen verplaatst

  • 2017

    Ontpoldering Fasseit

    Afwerking gecontroleerd overstromingsgebied

  • 2018

    Slotsymposium Scalluvia

    Onthaalzone Scheldelei

  • 2021

    Polders van Kruibeke erkend als natuurreservaat

  • 2024

    Onthaalzone ‘Bazel-Kallebeek’

Gerelateerd nieuws

  • Fasseit - Polders van Kruibeke
    Lees verder
    Persbericht

    Update afsluiting Scheldedijk ter hoogte van Kallebeek

    5 december 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Scheldedijk ter hoogte van Kallebeek tijdelijk afgesloten

    28 november 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Rivierpark Scheldevallei stap dichter bij erkenning als Nationaal Park

    17 januari 2022

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Visjes voor moerasvogels in Polders van Kruibeke en Durmevallei

    2 november 2021

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Verhaal

    Grote steun van inwoners voor Nationaal Park Scheldevallei

    15 september 2021

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Polders van Kruibeke nu ook erkend als natuurreservaat

    10 september 2021

    Lees verder Lees verder
  • Lees verder
    Persbericht

    Speels natuurbelevingspad in de Polders van Kruibeke

    7 september 2021

    Lees verder Lees verder

Activiteiten

Projecten Sigmaplan

  • Uitwateringssluis, Polders van Kruibeke, ©Yves Adams
    Bekijk project
    Polders van Kruibeke

    Polders van Kruibeke

    Bekijk project Bekijk project
mail

Op de hoogte blijven?
Schrijf je nu in op de nieuwsbrief.

Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws over het Sigmaplan? Schrijf je dan in voor de digitale nieuwsbrief.

Schrijf me in voor de nieuwsbrief

help_outline

Nog vragen?
Contacteer ons.

Heb je nog een vraag of opmerking? Neem dan contact met ons op en we helpen je zo snel mogelijk verder.

Ga naar contact